پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

تحولات فرهنگی و اجتماعی جامعۀ ایران در سدۀ کنونی به تدریج دگرگونی‌هایی محتوایی و معنایی در ساختار کالبدی فرهنگ جشن در چهارشنبه سوری پدید آورده است. این دگرگونی‌ها نوعی انقطاع فرهنگی با سنّت‌ها و هرج و مرج صوری در رفتار کنشگران جشن، به ویژه رفتار جوانان شهری را نشان می‌دهد. در سال‌های اخیر، در شب چهارشنبه سوری فضا‌های عمومی شهر‌ها بستر و جولانگاهی شده اند برای نمایش اعمال خود انگیختۀ جوانان در آتشباری‌های پیاپی گلوله‌های خمپاره و نارنجک به قصد ایجاد نشاط و لذت در عرصۀ جشن. کنش‌های جمعی پسران و دختران جوان در آتش بازی‌ها و آتشباری‌های خیابانی، شکلی هنجار شکن و سنّت ستیز به خود گرفته و آرامش فضای عمومی جشن را برهم زده و آشفته کرده است. این گونه کنش‌ها افزون بر حرمت زدایی از جوهرۀ قداست گونۀ جشن، به نوعی تعرّض به حریم عمومی و نادیده انگاری قواعد و نظم اجتماعی جامعه نیز تبدیل شده است. چندی است که هر ساله در این شب رُعب و وحشت زندگی مردم شهر‌ها را تهدید می‌کند و آتشبازی‌های خطرآفرین جوانان عرصۀ شادمانگی جشن شبانۀ مردم را به هم می‌ریزد و فضای آرام مراسم چهارشنبه سوری را برای مردم آکنده از بیم و خوف می‌کند. جوانان در جشن شبانۀ چهارشنبه بی آنکه از فلسفۀ و آرمان فرهنگی این جشن آگاهی داشته باشند، ناخودآگاه ارزش‌هایی را که به فرهنگ این جشن مشروعیت داده اند ازبین می‌برند و با سنت گریزی و ساختارزُدایی و تهی ساختن جشن از مفاهیم سنتی، به درهم فروریختن نقش اجتماعی آن شتاب می‌بخشند.

رئیس انجمن مددکاری اجتماعی «چهارشنبه سوری» را فرصتی برای خلق شادی‌های گروهی دانست و گفت: باید از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم چرا که در غیر این صورت مردم راه‌های دیگری را برای شادی انتخاب می‌کنند و چه بسا این شادی‌ها کاذب بوده و آثار مخربی هم داشته باشد.